Ontspannen en niet forceren
In de Yogalessen zoals ik die verzorg ligt veel nadruk op “niet forceren”.
Want als je in de werkmodus zit heb je de neiging om steeds maar verder in houdingen te willen gaan dan je eigenlijk kunt. En omdat we bij yoga veel bezig zijn met het uitrekken van spieren, is dat niet goed om te doen.
Verderop vind je wat uitleg hierover.
Los van technische redenen om het lichaam niet te forceren, helpt het feit dat je niks afdwingt om mentaal uit de werkmodus te komen.
En dát maakt de weg vrij naar ontspanning.
Zo bereid je in een yogales geleidelijk lichaam en geest voor op de diepe ontspanning aan het einde van de les.
En als je nog wat extra tijd voor jezelf hebt vrijgehouden kun je daarna heel natuurlijk verder met meditatie. De geest is nu helemaal ingesteld op innerlijke stilte.
Waarom mag je nou precies niet forceren in yogahoudingen?
Een spier is in essentie een bundel vezels die door zich te verkorten (contractie) een bepaald deel van het lichaam laat bewegen. In ontspannen toestand is de spier dus langer dan in actieve toestand. Eenvoudig voorbeeld is de biceps aan de voorkant van je bovenarm. Als de arm langs je lichaam hangt en je tilt alleen de onderarm op dan verkort de biceps zich en wordt daardoor ook iets dikker.
En dan is er nog een speciale toestand die minder vaak voorkomt bij dagelijkse bewegingen en dat is de uitgerekte toestand van een spier. Dan is de spier langer dan in de gewone ontspannen of passieve toestand.
Deze toestand komt bij yogahoudingen juist heel veel voor.
Een spier die wordt gelengd, is zelf passief
Het is belangrijk om te beseffen dat een spier die wordt gelengd zelf passief is, hij wordt gelengd door een kracht van buitenaf.
Bijvoorbeeld een andere spier (antagonist) of door gebruik van de zwaartekracht. Tijdens het uitrekken wordt het bloed uit de spier geperst en zo worden afvalstoffen (van de stofwisselingsprocessen in de spier) heel grondig afgevoerd. En nadat de spier in zijn normale toestand is teruggebracht stroomt hij weer vol met nieuw, vers bloed vol voedingsstoffen en zuurstof.
Je kunt een spier pas veilig uitrekken wanneer deze ontspannen is
De spier die je uitrekt in een houding moet dus zelf passief zijn. Hij doet niks!
Daarom al die nadruk op niet forceren, want als je hard aan het werk bent span je spieren aan.
Díé spieren kun je op dat moment niet lengen. Niet uitrekken.
Ontspannen op commando
Maar het lichaam en de geest ontspannen zich niet zomaar op commando. Met name aan de achterkant van het lichaam zijn veel spieren permanent in meerdere of mindere mate aangespannen. Daar ben je zelf zo aan gewend dat je die spanning helemaal niet opmerkt. Totdat je deze spieren probeert uit te rekken in een voorwaartse buiging.
Wanneer je een spier die heel stijf is dwingt om zich te verlengen kan er kramp ontstaan. Behalve dat kramp heel pijnlijk kan zijn is het ook niet gezond voor de spier om zo geforceerd te worden. Door het geforceerd oprekken van een spier die samengetrokken is kunnen zelfs scheurtjes ontstaan in het spierweefsel die later voor littekenweefsel zorgen wat de spieren nog wat stijver maakt.
Of de spier beweegt helemaal niet mee en je kwetst de aanhechting daarvan of je forceert een gewricht.
Het is dus heel belangrijk om de houding niet af te dwingen van je lichaam.
Niet omdat dit fijn relaxed en yoga-achtig klinkt maar omdat het gezonder én effectiever is.
Als je geleerd hebt om altijd maar hard te werken
En dat is lastig want de meesten van ons hebben geleerd dat als iets moeilijk is, je juist moet dóórzetten.
Tijdens de verschillende yogahoudingen kom je vaak zo’n grens tegen. Je kunt niet zover in de houding komen als je denkt dat de bedoeling is. Hier kun je oefenen om die grens te herkennen en te respecteren. Je blijft net voor het punt waarop de houding vervelend of mega inspannend wordt.
Je hoeft dus niet helemaal terug uit de houding te komen omdat “het niet lukt”, maar je duwt ook niet door de grens heen.
Als je niet gemakkelijk meer kunt ademen ben je zeker een grens over gegaan
Je gaat maar zo ver in de houding als je met gemak kunt, en op dat punt probeer je het lichaam te ontspannen. Lukt het niet om te ontspannen dan accepteer je de aanwezigheid van de spanning. Je wacht en ademt rustig door. Dat kan al voldoende zijn voor het lichaam om zich steeds minder tegen de houding te verzetten, en op den duur spierspanning los te laten.
En vertrouw je het niet helemaal omdat je weet dat je met een kwetsbaar deel van je lichaam werkt, dan ga je nog wat minder ver in de houding totdat je een veilig punt bereikt hebt. Je blijft gewoon weg van de harde grens.
Ervaring met Yoga
Als je nog maar net met Yoga bent gestart dan kan het lastig zijn om het verschil tussen spanning en pijn te herkennen. En delen van je lichaam kunnen misschien wel helemaal niet ontspannen.
Dat komt later vanzelf.
Je lichaam went aan de houdingen. Mentaal wen je ook en kun je mettertijd gemakkelijker ontspannen in de houdingen.
Zo ga je spelenderwijs de grenzen herkennen en respecteren.
Dan lossen ze vanzelf op.
Want Yoga is eigenlijk heel simpel 🙂
Tot gauw in de yogales!
Groetjes, Ingrid
“Super fijne meditatie en yoga lessen. Eindelijk iemand gevonden die goede tips en handreikingen geeft om rust in je hoofd te creëren. Toepasbaar voor iedereen!”
• Bernadette Wijnhoven
